Rok: 1980
Premiera: 1981. 03. 16
Gatunek: Film psychologiczny, Film historyczny, Film polityczny
Produkcja: Polska
Dane techniczne: Barwny. 2510 m. 89 min.
Opis: Początek XX wieku. „Biały” działa w służbach specjalnych konspiracyjnej organizacji – wykonuje wyroki. Sąd partyjny skazał na śmierć wybitnego pisarza i publicystę za współpracę z tajną policją. „Biały” podejrzewa, że prawdziwym powodem wydania wyroku jest to, że poglądy pisarza są niewygodne dla organizacji. Ma coraz większe wątpliwości i w końcu wyroku nie wykonuje. Teraz on staje przez sądem partyjnym i na pytanie, dlaczego nie zabił, umie tylko odpowiedzieć, że nie był przekonany o winie pisarza. Ale nie był też przekonany o jego niewinności . . . „Biały” ginie zastrzelony przez innego bojownika organizacji. Scenariusz filmu powstał na podstawie książki Władysława Terleckiego „W biały dzień”. W napisach czołowych twórcy zastrzegają: „Akcja dzieje się po stłumieniu rewolucji 1905 r., w okresie nasilenia prowokacji w ruchu rewolucyjnym, a bohaterowie filmu nie są postaciami historycznymi”. Trudno tu jednak nie wspomnieć o jednej z największych i najtragiczniejszych zagadek historii literatury polskiej, o sprawie Stanisława Brzozowskiego. Ów pisarz i filozof został oskarżony o współpracę z ochraną i skazany na śmierć przez konspiracyjny sąd PPS, a następnie przez sąd obywatelski w roku 1909. Wyroku jednak nigdy nie wykonano, a Brzozowski zmarł we Włoszech na gruźlicę. Edward Żebrowski nie skoncentrował się jednak na szczegółowym odtworzeniu tej sprawy. Skupił się natomiast na sprawie tragicznego rozdarcia młodego socjalisty, któremu zlecono wykonanie wyroku.
Reżyseria: Edward Żebrowski
Współpraca reżyserska: Zbigniew Gruz , Andrzej Domalik ,Paweł Mann , Jacek Dzik , Bożena Jakubowska
Scenariusz: Władysław Terlecki , Edward Żebrowski
Zdjęcia: Witold Stok
Współpraca operatorska: Krzysztof Pakulski , Józef Letkier ,Tadeusz Gąsiorkiewicz
Scenografia: Janusz Sosnowski
Współpraca scenograficzna: Janusz Pol , Marek Morawski ,Wojciech Wolniak
Dekoracja wnętrz: Stanisław Porembalski
Kostiumy: Ewa Jurczak
Współpraca kostiumograficzna: Barbara Mielniczek , Joanna Jarzyńska
Muzyka: Stanisław Radwan
Wykonanie muzyki: Orkiestra Filharmonii Łódzkiej
Dyrygent: Zdzisław Szostak
Opracowanie muzyczne: Piotr Marczewski , Leszek Orlewicz
Konsultacja muzyczna: Anna Iżykowska-Mironowicz
Dźwięk: Małgorzata Jaworska
Współpraca dźwiękowa: Józef Druś , Maciej Macionga ,Stanisław Hojden
Montaż: Łucja Ośko
Współpraca montażowa: Małgorzata Rodowicz , Jacek Kobierski
Charakteryzacja: Alicja Kozłowska
Współpraca charakteryzatorska: Beata Matuszczak , Anna Lasoń
Konsultacja: Stanisław Janicki (d/s filmów archiwalnych), Czesław Magnowski (kaskaderska), Stanisław Czubski (d/s kolejnictwa)
Kierownictwo produkcji: Jacek Szeligowski
Współpraca produkcyjna: Zbigniew Żmudzki , Stanisław Rudowicz , Jerzy Piaseczny , Mieczysław Adler , Marianna Pietrzak , Janusz Dąbrowski
Produkcja: Studio Filmowe (d. Zespół Filmowy) Tor
Atelier: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź) , Romania Film (Bukareszt) (współpraca)
Laboratorium: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź)
Materiały archiwalne: Filmoteka Polska , Wytwórnia Filmów Dokumentalnych (Warszawa)
Obsada aktorska: Michał Bajor (Paweł Świętorzecki „Biały”),Krystyna Janda (Ewa, kochanka „Białego”), Gustaw Holoubek(sędzia śledczy), Krzysztof Kolberger (Radziejowicz), Władysław Kowalski (sekretarz), Jan Nowicki (adwokat, mąż Ewy), Jerzy Radziwiłowicz („Korab”), Jerzy Trela (malarz, przyjaciel „Koraba”),Zbigniew Zapasiewicz („Siwy”), Andrzej Żarnecki (Wroński), Jerzy Bińczycki (radca dyskutujący o sprawie „Koraba” w antykwariacie),Teresa Budzisz-Krzyżanowska (pisarka), Aldona Grochal (żona „Koraba”), Tadeusz Huk (mężczyzna w antykwariacie), Zygmunt Hubner („Sierp”), Renata Kretówna (panna), Wiktor Sadecki(świadek na procesie „Koraba”), Andrzej Szalawski(przewodniczący składu sędziowskiego podczas procesu „Koraba”), Wojciech Wysocki (szpicel), Andrzej Brzeski , Andrzej Buszewicz (przedstawiciel partii w Zakopanem), Andrzej Chrzanowski (redaktor gazety odmawiający druku tekstu „Koraba”), Piotr Dejmek (brat „Białego”, ksiądz), Józef Dietl ,Mirosława Dubrawska (matka „Białego”), Jerzy Goliński (lekarz opiekujący się „Korabem” podczas procesu), Andrzej Herder , Ewa Kolasińska (gospodyni w Zakopanem), Jan Kochanowski , Hugo Krzyski , Jan Krzyżanowski , Juliusz Machulski (kinooperator),Magdalena Kuta , Borys Marynowski (kapitan Erlich zabity przez „Białego”), Karol Podgórski , Marek Probosz (gimnazjalista w antykwariacie), Jacek Romanowski , Jan Adamski (sędzia podczas procesu „Koraba”; nie występuje w czołówce), Zbigniew Buczkowski (mężczyzna na ulicy; nie występuje w czołówce), Jan Ciecierski (ojciec „Białego”; nie występuje w czołówce), Andrzej Domalik (widz podczas procesu „Koraba”; nie występuje w czołówce), Andrzej Hudziak (widz podczas procesu „Koraba”; nie występuje w czołówce), Bolesław Michałek (widz podczas procesu „Koraba”; nie występuje w czołówce), Irena Netto (staruszka; nie występuje w czołówce), Bolesław Nowak (widz podczas procesu „Koraba”; nie występuje w czołówce), Stanisław Radwan (widz podczas procesu „Koraba”; nie występuje w czołówce), Roman Stankiewicz (sędzia na procesie „Koraba”; nie występuje w czołówce), Edward Żebrowski (nie występuje w czołówce)
Nagrody
1981 Edward Żebrowski Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF)-Nagroda Główna Jury
1981 Michał Bajor Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF)-nagroda za pierwszoplanową rolę męską
1981 Witold Stok Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF)-nagroda za zdjęcia
Pierwowzór: ZWIERZĘTA ZOSTAŁY OPŁACONE
Gatunek: Powieść
Autor pierwowzoru: Władysław Terlecki