Andrzej Wajda – Cannes 2017 – specjalny pokaz filmu CZŁOWIEK Z ŻELAZA
Tekst przygotowany z okazji specjalnego pokazu na Festiwalu Filmowym w Cannes filmu Andrzeja Wajdy CZŁOWIEK Z ŻELAZA 21.05.2017.
Panie Prezydencie,
Szanowni Państwo,
dziękuję za zaszczyt bycia tu dzisiaj, z okazji uhonorowania Andrzeja Wajdy i przypomnienia filmu „Człowiek z żelaza”. Dziękuję za możliwość powiedzenia tych kilku słów.
Andrzej Wajda odszedł od nas kilka miesięcy temu.
Zostawił dzieło wiekopomne.
Jego filmy uczyły Polski, nie tylko Polaków.
Bez Jego filmów, spektakli, wypowiedzi, artykułów, obrazów, rysunków, interwencji artystycznych i społecznych, kultura i polska i światowa byłaby dużo uboższa.
O wadze, znaczeniu Jego twórczości i straty z powodu Jego nieobecności przekonujemy się boleśnie każdego dnia.
Uczył nas piękna, empatii, szacunku i rozumienia tego skomplikowanego świata.
Miał wielki wkład w zwycięstwo wolności w Polsce i w zjednoczenie Europy.
My Polacy, dziękujemy losowi, że to Jemu udało się zinterpretować wielkie wydarzenia historyczne i za to, że to On nakręcił filmy o Katyniu, ruchu Solidarność i film o Lechu Wałęsie. Że to Jego interpretacja historii i ocena faktów pozostanie na pokolenia i w świadomości i Polaków i Świata.
Odszedł ostatni polski romantyk i przedstawiciel sumienia Europy.
Do końca, do dnia śmierci stał jako artysta na straży wielkiej sztuki i odpowiedzialności artysty i ….był wciąż najmłodszym, najbardziej kreatywnym i najodważniejszym artystą.
Dzielił się z nami wyobraźnią i człowieczeństwem.
Ten Festiwal to wielkie święto kultury i humanizmu.
Andrzej szanował ten festiwal i był tu często obecny, zawsze sercem.
Życzę Państwu wszystkiego dobrego. Bardzo dziękuję.
Monsieur le Président, Mesdames, Messieurs,
Je suis très honorée d’être avec vous aujourd’hui à l’occasion de cet hommage consacré à Andrzej Wajda, qui nous permet de revoir L’Homme de fer ici à Cannes [après sa Palme d’Or en 1981] – et je suis heureuse de pouvoir vous adresser ces quelques mots…
Andrzej Wajda nous a quittés il y a plusieurs mois, en nous laissant une œuvre inoubliable.
Ses films nous ont beaucoup appris sur la Pologne – à nous tous, Polonais et non-Polonais.
Sans ses films et ses mises en scène de théâtre, sans ses tableaux et ses dessins, sans ses prises de position et ses articles, sans ses interventions dans le domaine artistique et le domaine social – la culture polonaise et la culture mondiale seraient beaucoup plus pauvres.
Nous constatons chaque jour douloureusement l’importance de son œuvre et la perte que représente son absence.
Il nous enseignait la beauté, l’empathie, le respect, et la compréhension de ce monde si complexe.
Il a d’autre part beaucoup contribué à la victoire de la liberté en Pologne et à la réunification de l’Europe.
Les Polonais remercient la Providence que ce soit lui qui ait pu interpréter leurs grands événements historiques et qui ait tourné des films sur Katyń, sur Solidarność et sur Lech Wałęsa. Et que ce soient son interprétation de l’histoire et son évaluation des faits qui resteront pour les générations à venir, dans la conscience des Polonais et du reste du monde.
C’est le dernier romantique polonais qui nous a quittés, ainsi qu’un grand représentant de la conscience européenne.
Jusqu’à son dernier jour, il est resté une sentinelle du grand art et de la responsabilité de l’artiste, tout en restant le plus jeune, le plus créatif et le plus audacieux des artistes.
Il a partagé avec nous toute la richesse de son imagination et de son humanité.
Le Festival de Cannes est une grande fête de la culture et de l’humanisme.
Andrzej Wajda le tenait en grande estime ; il y a souvent participé, et l’a toujours accompagné de cœur.
Je vous souhaite une bonne découverte ou redécouverte de son film.
Merci.
Przekład: Krzysztof Potocki